ਨੇਤਾ ਜੀ ਗਿਆਨੀ ਚੇਤ ਸਿੰਘ ਭਦੌੜ

ਗਿਆਨੀ ਚੇਤ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤਮ ਨੇਤਾ ਜੀ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੇ ਚੀਫ ਸੈਕਟਰੀ ਰਹੇ ਹਨ । ਗਿਆਨੀ ਚੇਤ ਸਿੰਘ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਪਿੰਡ ਬੀਲਾ ਜਿਲ੍ਹਾ ਬਰਨਾਲਾ ਵਿਖੇ ਬਤੌਰ ਪੰਜਾਬੀ ਅਧਿਆਪਕ ਦੇ ਤੌਰ ` ਤੇ ਅਧਿਆਪਕੀ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ । ਸਮੁੱਚੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਚੱਲ ਕੇ ਹਟੇ ਸਨ । ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਹਿਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਗੁਰਦਵਾਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ , ਮੋਰਚਾ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ , ਫੇਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਜੰਗ ਅਤੇ ਜੈਤੋ ਦਾ ਮੋਰਚਾ ਬੜੀ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਨ । ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਲੋਕ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਭਰ ਰਹੇ ਸਨ । ਫੌਜ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡ ਸੁਭਾਸ਼ ਸੈਨਾ ( ਆਜ਼ਾਦ ਹਿੰਦ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਦਾ ਦੌਰ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਉਹਨਾਂ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਆਨੀ ਚੇਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵੀ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡ ਕੇ ਨੇਤਾ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾ ਲੱਗੇ । ਨੇਤਾ ਜੀ ਨੇ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਦੀ ਬੁੱਧੀ ਨੂੰ ਭਾਂਪਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣਾ ਨਿੱਜੀ ਸਹਾਇਕ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰ ਲਿਆ । ਚੇਤ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਹੱਬ ਲਿਖਤ ਚਿੱਠੀਆਂ ਜੋ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਾਗਜ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖਸਤਾ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹੈ । ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਧਰੇ ਜਿਕਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਕਿ ਚੇਤ ਸਿੰਘ ਨੇਤਾ ਜੀ ਦੇ ਸਹਾਇਕ ਸਨ । ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਮੈਂਬਰ ਤ੍ਰਿਲੋਚਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਅਮਾਨਤ ਇੱਕ ‘ ਚੀਨੀ – ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਕੌਮੀਂ , ‘ ਇੱਕ ਕਾਲਾ ਕੋਟ , ਸਾਂਭ ਰੱਖਿਆ ਸੀ । ਇੱਕ ਗਰੁੱਪ ਫੋਟੋ ਵਿਚ ਗਿਆਨੀ ਜੀ ਨੇਤਾ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਬੈਠੇ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ , ਜਿਸ ਤੋਂ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੇਤ ਸਿੰਘ ਨੇਤਾ ਜੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਸਨ । ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਡੇ ਬਜੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਸੁਤੰਤਰਤਾ – ਗਣਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ’ ਤੇ ਸੱਦਾ ਪੱਤਰ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਪਰ ਹੁਣ ਨਾ ਕਦੇ ਕੋਈ ਪੱਤਰ ਅਇਆ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਜਾਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ । ਜਨਰਲ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਲਿਖੀ ਕਿਤਾਬ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਨੇ ਛਪਾਇਆ ਹੈ ਸਨਮਾਨ ਵਜੋਂ ਮਿਲੀ ਦਿਖਾਈ । ਛੋਟੇ ਭਾਈ ਸਰਦਾਰ ਬਸੰਤ ਸਿੰਘ ‘ ਚਮਨ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਈਏ ਸਨ । ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਚੱਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਲਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ । ਚੇਤ ਸਿੰਘ ਪੁੱਤਰ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ 1926 ‘ ਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਅਤੇ ਦਸੰਬਰ 1999 ਵਿੱਚ ਸਵਰਗਵਾਸ ਹੋਏ । ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤਿਰਲੋਚਨ ਸਿੰਘ ਮੁਹੱਲਾ ਕਲਾਲਾਂ ਦਰਜੀ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ । ਬਸੰਤ ਸਿੰਘ ਚਮਨ ਜਿਹੜੇ ਸਾਰੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸਤਿਕਾਰਤ ਪੁਰਸ਼ ਸਨ । ਭਦੌੜ ਵਿਖੇ ਮਾਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਅਗਵਾੜ ਵਿੱਚ ਚੰਦੇ ਠੇਕਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ । ਉਹ ਸਾਇਕਲ ਉਪਰ ਪਿੰਡਾਂ ‘ ਚ ਜਾ ਕੇ ਕੱਪੜਾ ਲੈ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ’ ਤੇ ਦੇ ਆਉਂਦੇ ਸਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੋਤਰਾ ਬਰਨਾਲਾ ਕੋਰਟ ਵਿਖੇ ਮੁਖੀ ਵਕੀਲਾਂ ‘ ਚੋਂ ਹੈ । ਬਸੰਤ ਸਿੰਘ ਚਮਨ ਆਪਣੀਆਂ ਪੈੜ ਛੱਡਕੇ ਦੋ ਅਕਤੂਬਰ 1993 ਨੂੰ ਸੁਰਗਵਾਸ ਹੋ ਗਏ ।…