ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਭਦੌੜ ਐਮ . ਐਲ . ਏ . ਭਾਰਤ ਰਿਸ਼ੀਆਂ ਮੁਨੀਆਂ ਦੀ ਧਰਤੀ ਹੈ , ਪੰਜਾਬ ਸੂਰਬੀਰਾਂ , ਗੁਰੂਆਂ ਪੀਰਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਤੇ ਭਦੌੜ ਯੋਧਿਆਂ ਦਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ । ‘ ਭਦੌੜ , ਜਿਥੇ ਭਦੌੜੀਏ ” ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੀ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਹੈ ਉਸਦੇ ਨਾਲ – ਨਾਲ ਯੋਧੇ , ਸੂਰਬੀਰ ਅਤੇ ਲੋਕ ਪੱਖੀ ਨਾਇਕਾਂ ਦੀ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਵੀ ਹੈ । ਜਿਸਨੇ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਭਦੌੜ ਵਰਗੇ ਜਰਨੈਲ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ । ਕਾਮਰੇਡ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਸੰਨ 1901 ਵਿੱਚ ਪਿਤਾ ਸ . ਜਵਾਹਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਪੈਦਾ ਹੋਏ । ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਬਾਗੀਆਨਾ ਰੁਚੀਆਂ ਦਾ ਮਾਲਕ ਸੀ । ਇੱਥੇ ( ਭਦੌੜ ) ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਭਦੌੜ , ਚੰਦ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਵਰਗੇ ਲੋਹ ਪੁਰਸ਼ ਹੋਏ ਹਨ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਟਿਆਲਾ ਰਿਆਸਤੀ ਰਾਜਿਆਂ ਖਿਲਾਫ ਲੱਗੇ ਮੋਰਚੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ । ਇਸ ਮੁਜ਼ਾਰਾ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਨਰੈਣ ਸਿੰਘ ਭਦੌੜ ਅਤੇ ਹਰਨਾਮ ਸਿੰ ਪਾਹੜਾ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਹੀ ਸਾਥੀ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੀਸ ਤਲੀ ‘ ਤੇ ਧਰ ਕੇ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੀ ਬਟਾਈ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਪਾਈ । ਭਦੌੜ ਪਟਿਆਲਾ ਖਾਨਦਾਨ ਦੀ ਜੱਦੀ – ਪੁਸ਼ਤੀ ਜਾਇਦਾਦ ਸੀ । ਭਦੌੜ ਪਟਿਆਲਾ ਦੀ ਵਟਾਈ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਨ ਵਾਲਾ ਮੋਹਰੀ ਪਿੰਡ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਮੁਜ਼ਾਰਿਆਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਹੁਤ ਹੀ ਤਰਸਯੋਗ ਸੀ । ਕਿਸਾਨ ਮੁਜ਼ਾਰਾ ਜੋ ਵੀ ਫਸਲ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਉਸਦੇ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸੇ ਸਰਦਾਰ ਬਟਾਈ ( ਟੈਕਸ ) ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲੈ ਜਾਂਦੇ । ਇਸਤੋਂ ਵੀ ਅੱਗੇ ਲੋਹੜੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੇ ਮੁਖਤਿਆਰ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੇ ਉਗਰੀ ਹੋਈ ਫਸਲ ਦੇਖ ਕੇ ਹੀ ਮਨਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਾ ਲੈਂਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮਾਰ , ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਕਰੋਪੀ , ਦਾਣੇ ਘੱਟ ਹੋਣ ਜਾਂ ਨਾ ਹੋਣ , ਕਰਿੰਦਿਆਂ ਦੀ ਤੱਕੀ ਫਸਲ ਪੱਥਰ ਤੇ ਲਕੀਰ ਹੁੰਦੀ ਸੀ । ਇਸ ਕਰਤੂਤ ਨੂੰ ਕਨਕੂਤ ਚੜ੍ਹਨਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਕਿਸਾਨ ਜ਼ਮੀਨ ਵੇਚ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਸੀ , ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਗਹਿਣੇ ਦੇ ਸਕਦਾ ਸੀ । ਖੇਤੀ ਕਿਸਾਨ ਕਰਦਾ ਸੀ ਪਰ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਮਾਲਕ ਕਿਸਾਨ ਨਹੀਂ ਮਾਲਕ ਸਰਦਾਰ ਸਨ । ਇਹਨਾਂ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਸ ਫਿਜ਼ਾ ‘ ਚ ਸਾਹ ਲਿਆ ਉਸਦਾ ਛੋਟੀ ਉਮਰੇ ਦਮ ਘੁੱਟਣ ਲੱਗਾ । ਇਸ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਸ਼ੇਰ ਨੇ ਜਵਾਹਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਪਹਿਲਾ ਸਾਹ ਲਿਆ । ਬਚਪਨ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਬਿਸਵੇਦਾਰਾਂ ਦੇ ਜਬਰ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣ ਕੇ ਜਵਾਨ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਖੂਨ ਦਾ ਉਬਾਲੇ ਖਾਣਾ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੀ ਹੈ । ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਲਾਗਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀਪਗੜ੍ਹ , ਛੰਨਾ , ਜੰਗੀਆਣਾ , ਨੈਣੇਵਾਲ , ਸੰਧੂ ਕਲਾਂ , ਭਦੌੜ ਆਦਿ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਕਿਸਾਨ , ਬੇ – ਜ਼ਮੀਨੇ ਨੂੰ ਬਟਾਈ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਆ । ਫਲ ਸਰੂਪ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਉਪਰ ਅਮਲ ਫਰਮਾਇਆ । ਮਹਾਰਾਜਾ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਹੁਕਮਰਨਾਂ ਨੇ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਲਾਲਚ ਦਿੱਤੇ , ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ , ਨਿੱਜੀ ਮਾਮਲਾ ਮਾਫ ਕਰਨ ਦੇ ਲਾਲਚਾਂ ਨੂੰ ਟਿੱਚ ਸਮਝਿਆ ਤਾਂ ਤਸ਼ੱਦਦ ਦਾ ਕੁਹਾੜਾ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਿਆ । ਘਰੋਂ ਬੇਘਰ ਹੋ ਕੇ ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਗੁੱਪਤਵਾਸ ਜੀਵਨ ਗੁਜਾਰਿਆ , ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਜੇਲ੍ਹ ਅੰਦਰ ਰਹਿਣ , ਤਸ਼ੱਦਦ ਝੱਲਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਇਹ ਸਰਾ ਕੁਝ ਝੁਕਾਅ ਨਾ ਸਕਿਆ । ਮਹਾਰਾਜਾ ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨਹਿਰ ਦੀ ਕੋਠੀ ਵਿਖੇ ਰਾਹਤ ਪੇਕੈਜ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਭਦੌੜ ਦੇ ਬਟਾਈਦਾਰਾਂ ਨੇ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਚੰਦ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਨਾਹਰਾ ਲਾਇਆ , “ ਅਸੀਂ ਬਟਾਈ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ । ਜਿਉਂ ਹੀ ਨਾਹਰੇ ਦੀ ਗੂੰਜ ਹਵਾ ‘ ਚ ਗੂੰਜੀ ਰਾਜੇ ਦੇ ਝੋਲੀ ਚੁੱਕਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਜੜਾਂ ਪੈ ਗਈਆਂ । ਭਦੌੜ ਦੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਮੁਜ਼ਾਰਿਆਂ ਨੇ ਰਾਜੇ ਦੇ ਝੋਲੀ ਚੁੱਕਾਂ ਨੂੰ ਡਾਂਗਾਂ ਨਾਲ ਸੰਵਾਰਿਆ । ਮਹਾਰਾਜਾ ਨੇ ਸਰਦਾਰ ਸਾਧਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕੋਠੀ ਜਾ ਕੇ ਸਾਹ ਲਿਆ ਤੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ , “ ਇਹ ਲੋਕ ਮਾਮਲਾ ਨਹੀਂ ਦੇਣਗੇ । ‘ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਬੇ – ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਕਿਸਾਨ ਸੀ , ਅਨਪੜ੍ਹ ਸੀ , ਪਰ ਕਾਮਰੇਡੀ ਅਸੂਲਾਂ ਦਾ ਪੱਕਾ ਸੀ । ਇਸ ਮਹਾਨ ਸਖਸ਼ੀਅਤ ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਦੇ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਲੋਕ ਹੀ ਜਾਣਦੇ ਸਨ । ਚਿੱਟੀ ਘੜੀ ਦਾ ਸ਼ਾਹ ਸਵਾਰ ਕੋਕਿਆਂ ਜੜਿਆਂ ਛੇ ਫੁੱਟ ਖੁੰਡੇ ਵਾਲਾ ਬਾਬਾ ਜਿਸਨੇ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੇ ਜਬਰ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਬਿਨਾਂ ਖੜਗ ਬਿਨਾਂ ਢਾਲ ਲੋਕ ਸ਼ਕਤੀ ਆਸਰੇ ਕੀਤਾ । ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਘੋੜੀ ਵਾਲੇ ਬਾਬੇ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਨਾਉਣੀਆਂ ਸਾਡਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ । ਕਾਮਰੇਡ ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਹਲਕਾ ਭਦੌੜ ਦੇ ਵਿਧਾਇਕ ਬਣੇ ਪੰਜਾਬ ‘ ਚ ਰਾੜੇਵਾਲੇ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ ਤਿੰਨ ਕਾਮਰੇਡਾਂ ਦੇ ਉਪਰ ਸੀ । ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਇਕ ਮੇਹਨਤਕਸ਼ , ਬੇਜ਼ਮੀਨਾਂ ਕਿਸਾਨ ਸੀ ਨੂੰ ਭੇਂਟ ਦੇਣ ਆਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਫਿਟਕਾਰ ਪਾ ਕੇ ਮੋੜਿਆ । ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜਾਇਆ ਜੋਕਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਕਿਵੇਂ ਦੇ ਸਕਦਾ ਸੀ । ਕਾਮਰੇਡ ਭਦੌੜ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਰਾਜਾ ਨਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਹਾਰਿਆ । ਫੇਰ ਪੰਜ ਹਜ਼ਾਰ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਮੁਜ਼ਾਰਿਆਂ ਦੇ ਨਾ ਕਰਵਾਈ । ਮਾਲੀਆ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮੁਆਫ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਸੀ । ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਕੱਦ ਅੱਗੇ ਰਾਜਾ ਜੀ ਦਾ ਕੱਦ ਛੋਟਾ ਸੀ । ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਨਹੀਂ ਰਹੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਸਾਡਾ ਰਾਹ ਰੁਸ਼ਨਾਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ । ਭਦੌੜ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਜਿਸਨੇ ਮਹਾਨ ਯੋਧੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ ।